Niemandsland
Adams levensverhaal is er één van ongeluk, moeilijkheden en kracht. Hij groeit op in een arme buitenbuurt van Londen. Na de dood van zijn moeder proberen Adam en zijn vader het geluk te vinden in een mijnwerkersstadje. Hij merkt al snel dat het als buitenstaander niet eenvoudig is om in de hechte gemeenschap te overleven. Nogmaals slaat het noodlot toe: zijn vader komt om. Gelukkig wordt Adam in huis genomen door Sir John Scarsdale. Hij geeft de jongen de kans om in een goede omgeving op te groeien en zijn talent voor kennis tot ontplooiing te brengen in Oxford. Het geluk lijkt Adam, ondanks enkele tegenslagen zoals het wegvallen van het contact met zijn oude mijnwerkersvrienden en de lastige zoon van Scarsdale, toe te lachen. Zeker wanneer blijkt dat de mooie domineesdochter Miriam op zijn avances ingaat. Maar dan breekt de oorlog uit. Adam sluit zich aan bij de duizenden Britse soldaten die in de loopgraven in Frankrijk voor hun land gaan vechten.
Als kleinzoon van J.R.R. Tolkien kan je niet zomaar elk boek op de markt brengen. Je hebt heel wat te bewijzen. Maar Simon Tolkien doet dit met zijn magnum opus Niemandsland probleemloos. Het boek, dat meer dan 600 pagina’s telt en het jonge leven van Adam Riane beschrijft, is er een om nooit meer te vergeten. De eenvoudige taal die op de juiste momenten wordt afgewisseld met prachtige poëtische beschrijvingen houdt de lezer van begin tot einde in zijn macht. Dit coming of age-verhaal lijkt op het eerste zicht een eindeloze opsomming van het ongeluk van een van de zovele arme Britten uit het begin van de 20ste eeuw. Ondanks de aaneenschakeling van gebeurtenissen, de één al spectaculairder dan de ander, doet het verhaal nooit onrealistisch of overdreven aan. Als lezer wil je niet in de schoenen staan van Adam, maar begrijp je wel dat mensen als Adam bestaan (hebben). Hoewel Adam veel ongeluk op zijn weg tegen komt, is het de oorlog die hem verandert tot in het diepste van zijn ziel. Tolkien slaagt er in te laten zien wat een oorlog doet met de mannen die hem vechten. Adam doodt aan het begin van de oorlog een paard. Door deze daad is hij mentaal gebroken, maar enkele hoofdstukken later ziet hij zich genoodzaakt een man neer te schieten. Halverwege de oorlog weet Adam niet langer wie hij eigenlijk is. Het dierlijke aspect van de oorlog mist zijn uitwerking niet. De Engelstalige versie van het boek heeft dan ook de passende ondertitel ‘not all scars are visible’ meegekregen. Tolkien slaagt er in zijn personages niet zwart of wit te maken. Er zijn geen goede of slechte mensen, iedereen leeft in de grijze zone. Hoewel Miriam omschreven wordt als vroom en perfect, heeft ook zij mindere kanten. En Brice, de jaloerse zoon van Sir John, is niet zonder reden onaangenaam. Er kan enkel geconcludeerd worden dat Simon Tolkien met zijn Niemandsland net als zijn grootvader een plaats in de literatuurgeschiedenis verdient.
Mathilde Lemm - mei 2017
Auteur
Simon Tolkien
Uitgeverij
The House of Books
Jaartal
2017
ISBN
9789044351514
Aantal pagina's
656
Prijs
€22,50
Vertaald uit
Engels
Originele titel
No Man's Land
Vertaler(s)
Joost van der Meer